سایت تخصصی مشاوره دینی جهت درمان وسواسی



 

شناخت وسواس و علایم آن: راهنمای علمی شناسایی علایم وسواس
مؤلف:

گیتی شمس

ناشر: شرکت نشر قطره

 

وسواس فکری عملی چهارمین اختلال از لحاظ اهمیت در میان اختلال‌های روان‌پزشکی است. این اختلال، باعث اختلال در زندگی و کارکرد روزانه می‌شود و بر روابط بین فردی مبتلایان تاثیر منفی به جای می‌گذارد. وسواس فکری عملی، نتیجة اختلالاتی در فعل و انفعالات شیمیایی و مداری مغز و همین طور الگوهای آموخته شدة رفتاری و تفکری است. نگارنده در این کتاب اختلال وسواس و علایم آن را معرفی می‌کند. ویژگی‌های عمومی وسواس فکری عملی؛ ویژگی‌های افکار وسواسی؛ ویژگی‌های رفتارهای آیین‌مند اجباری و خنثی‌سازی؛ دیدگاه و رویکردهای مختلف در اختلال وسواس فکری عملی و دیدگاه‌های درمان شناختی رفتاری دربارة این اختلال از مباحث کتاب است.

 


 

چطور فردی را که وسواس دارد دوست بداریم و با او زندگی کنیم (کتابچه راهنمایی برای شما و خانواده‌تان)
مؤلفان: کارن‌ج. لاندسمن، کتلین‌ام راپرتوس، چری پدریک

مترجمان:

گیتی شمس، ایمانه عباسی، یونس یوسفی

ناشر: ابن سینا

 

این کتاب در نوع خود منحصر به فرد است، چون در حالی که بسیاری از کتاب‌هایی که تا به حال نوشته شده‌‌اند دارای اصول اساسی و نظریه‌هایی در مورد کمک به اعضای خانواده برای انطباق با عضو بیمار روانی هستند، تعداد کمی از این‌ها راهبرد خاص و گام به گامی را برای انجام این انطباق پیشنهاد می‌دهند. خودرازیابی کامل واکنش‌های‌تان به عنوان عضوی از خانواده به فرد مبتلا به اختلال وسواس و نشانه‌های آن، مولفه بزرگی از این رویکرد است. فرمت کاربردی کتاب موجود، امکان بازتاب احساسات، نگرش‌ها و واکنش‌های غیرانطباقی را که منجر به تداوم وضعیت موجود اختلال وسواس می‌شود فراهم می‌کند.

 


 

کاربرد شناخت‌درمانی در اختلال‌های شخصیت: راهنمای درمانگران
مؤلف: کیت دیویدسون

مترجم:

گیتی شمس

ناشر: رشد

 

در این کتاب سعی شده تا زمینه‌های پدید آمدن اختلالات شخصیت و باورهای بنیادین ناکارآمد در این قبیل بیماران که همانند افکار خود آیند هستند نیز استراتژی‌های رفتاری ناسازگارانه در این نوع اختلال‌ها شناسایی و بررسی شود. فصل اول به بررسی اجمالی اختلال شخصیت اختصاص دارد. در فصل دوم، مخاطب با دو الگوی شناختی علمی آشنا می‌شود. در فصل سوم و چهارم، ویژگی‌های اساسی شناخت درمانی برای اختلال شخصیت مطرح شده چگونگی به کارگیری این شیوه از درمان برای ایجاد اصلاح و تغییر در افرادی که دارای این نوع مشکلات هستند بیان می‌گردد. در فصل‌های پنجم تا نهم با بررسی جزییات در شیوه‌ها و روش‌های ویژه شناخت درمانی برای اختلال شخصیت، چگونگی مفهوم سازی مشکلات درمان جو در چارچوب مدل شناختی تبیین شده است. عناوین فصل‌های دیگر کتاب عبارت‌اند از: "ارزشیابی بالینی از تغییر"، "خاتمه درمان" و "درمان: در فرایند عمل: یک تصویر موردی از اختلال شخصیت مرزی".

 


 

مقابله با افسردگی و شیوه‌های درمان آن
مؤلف: آیوی‌ماری بلک‌برن

مترجم:

گیتی شمس

ناشر: رشد

 

بیماری افسردگی متداول‌ترین بیماری بین اختلالات روان‌پزشکی به شما می‌رود به طوری که درصد بالایی از کلیه بیماران بستری در بیمارستان‌ها را این نوع بیماران تشکیل می‌دهند. شمار زیادی از افراد هر جامعه، در شرایط خاصی ، به علت انواع استرس‌ها، روابط میان‌فردی ناسالم و آسیب‌پذیر، انواع فقدان‌ها، مشکلات و درگیری‌های خانوادگی یا شویی، تنهایی، درگیری اجتماعی یا شغلی، طلاق یا جدایی، نداشتن حمایت‌های اجتماعی، رشد ناسالم دوران کودکی و بسیاری عوامل دیگر ممکن است دچار افسردگی شوند. در این کتاب، راه‌های چاره‌جویی در برابر آثار و علائم افسردگی، همچنین روش‌های گام‌ به گام و مثال‌های فراوان بالینی و نمونه‌هایی از مسائل واقعی، جهت مقابله با افسردگی، به روشنی توضیح داده شده است.

 


 

کاربرد شناخت‌درمانی در اختلال‌های هیجانی: موسسه‌ی شناختی بک

مترجم:

گیتی شمس

ناشران: طبیب، تیمورزاده

 

در این برخی از بیماری‌های روانی و علایم آنها بررسی شده و راه‌هایی برای مقابله با آنها عرضه شده است .عناوین کتاب عبارت‌اند از" :مقدمه‌ای بر کاربرد شناخت درمانی در اختلال‌های هیجانی"، "پرسش و پاسخ درباره شناخت درمانی"، "راهنمای بیماران در زمینه شناخت درمانی"، "حمله‌های آسیمگی"، "مقابله با اضطراب و آسیمگی"، "مقابله با افسردگی"، "مقابله با افسردگی بعد از حمله قلبی "و "عشق هرگز کافی نیست ."

 


 

مغز، شناخت و رفتار: از سلسله سخنرانی‌های ارایه شده در سمینارهای مغز، شناخت و رفتار، بیمارستان روزبه (مجموعه دوم)
مؤلفان: محمدعلی اصغری‌مقدم، ابوالفضل محمدی، حبیب‌الله قاسم‌زاده، عالیا شکیبا، مریم نوروزیان،

گیتی شمس، حمیدرضا نقوی، رضا نیلی‌پور، علی‌اکبر نجاتی‌صفا، ونداد شریفی

ناشر: انتشارات ارجمند

 

کتاب حاضر دومین مجموعه سینمارهای ادواری مغز، شناخت و رفتار است که از سال 1387 به طور منظم در بیمارستان روزبه برگزار می‌شده است. از آغاز تاکنون بیش از 40 سخنرانی در زمینه‌های مختلف توسط استادان و پژوهشگران دانشگاه‌های مختلف از حیطه‌های گوناگون علوم مرتبط با مغز، شناخت و رفتار ارائه شده است. مطالعه این مجموعه مقاله‌ها برای دانش‌پژوهان، دانشجویان، دانشجویان، علاقه‌مندان علوم شناختی، عصب‌پژوهی، روان‌شناسی، روان‌پزشکی و . مفید خواهد بود.

 

 


 

وسواسی , علت و راه های درمان آن

 

وسواس نوعی ناهنجاری روانی است که در آن یک ایده  و احساس اجباری به شخص دست می دهد که به یک عمل تکراری و غیر ضروری بپردازد در این حالت قدرت مقاومت از بیمار سلب می شود هر چند بیمار می داند نیروئی او را به اجبار وادار به کارهای غیر ضروری می کند ولی قدرت مقاومت ندارد در این صورت بیماری  آنچنان او را در بند خود می گیرد و تعادل روانی و رفتاری را ازبیمار صلب می کند که او را وادار می کند بر خلاف میل و خواسته اش به آن عمل تکراری دست زند هر چند به بیهودگی آن آگاه است .

انواع وسواس

وسواس انواع مختلف دارد که در اینجا به طور اختصار به نمونه هائی از آن اشاره می کنیم .

۱- وسواس فکری : این وسواس خود صورت های مختلف دارد
۱-۱) وسواس اندیشیدن در باره بدن : فکر و ذهن بیمار دائما معطوف به بدن خودش است دائما در فکر است که بیماری های گوناگون او را احاطه کرده اند مرتب چکاب می دهد پیش این دکتر و آن دکتر می رود و پول و انرژی خود را مرتب هدر می دهد .
۱-۲) اندیشه در رابطه با رفتار گذشته و حال : دائما خود را در گذشته محاکمه می کند که چرا فلان عمل را انجام داده و یافلان عمل را انجام نداده مرتب احساس گناه میکند و… همچنین در مورد زمان حال هم همینجور مرتب عملکرد خود را می سنجد و بشدت به خودش سخت می گیرد تا جائی که زندگی را به خود جهنم می کند .
۱-۳) وسواس اعتقادی : دائما در مورد اعتقادات خود کنکاش می کند و گاه و بیگاه مسائل متضادی در رابطه با اعتقاد و عدم اعتقاد به مسائلی مانند خدا و مذهب و… پیش می گیرد که فکر خود را مشغول و خود را آزار میدهد .
۱-۴) تعصب و اندیشه های افراطی  : گاهی در دفاع از یک اندیشه هر چند غلط چنان راه افراط را می پیماید که با ان که میداند این اندیشه غلط است باز به راه خود ادامه می دهد مثلا در مورد دفاع ازیک شخص , یک روش درمان ,یک ت و یا …. گوئی نیروئی نامرئی او را وادار می کند همیشه درستبا نادرست از آن اندیشه دفاع کند .

۲- وسواس عملی : گونه ای از وسواس که همه ما شاهدش هستیم وسواس عملی می باشد به صورت کلی هر عمل بیهوده و تکراری که هیچگونه سودی برای طرف نداشته باشد و خارج از کنترل او باشد وسواس نامیده می شود
نمونه های آن بسیار زیاد است .
۲-۱) وسواس شستشو : بیشترین چیزی که مردم عادی از وسواسی ها می بینند همین است مرتب دستها و لباس ها و ظروف را می شوید و این عمل را چندین بار تکرار می کند این بیماری بیشتر نزد خانم ها بخصوص خانم های مسن رایجتر است .
۲-۲) : وسواس رفتارهای انحرافی : گاهی اوقات این نوع وسواس ها در رفتار های نابهنجار و خلاف قانون نیز دیده می شود مانند کسی که عادت به جیب بری و ی پیدا کرده هر چند دیگر نیاز مادیندارد ولی دست ازاین عادت زشت بر نمی دارد ضرب المثل فلانی دستش کج است هم از همین جا گرفته شده است .
۲-۳) دقت بی مورد : گاهی شخص وسواسی در مسائلی دقت می کند که هیچ نیازی به آن نیست . این نوع وسواس که با کامل گرائی همراه است تمام انرژی فرد را می گیرد . مرتب مقابل آینه به خودش ور می رود از بستن دکمه ها و کت و شلوار و بند کفش و گرفته تا چیدن اثاثیه باید کاملا با دقت و نظم باشد و باز به این بسنده نمی کند و از نو به هم می ریزد تا نظم نوینی جایگزین کند و…
۳-۳) وسواس شمردن : در این نوع وسواس شخص مرتب فکر می کند در شمردن اشتباه کرده گاهی بارها و بارها پول را می شمرد و لی هنوز راضی نمی شود گاهیحتی برای پیمودن یک مسیر قدم هایش را می شمرد و… کارهائی انجام می دهد که بجز اتلاف وقت هیچ سودی به حال او ندارد .
۳-۴) وسواس در کارهای اعتقادی : گاهی شخص درمسائل مذهبی و اعتقادی بشدت سخت گیری می کند و همیشه به کار خود شک می کند . ازاین نظر که نکند اشتباه کرده چندین بار وضو می گیرد و همیشه فکر می کند رکعت های نماز  را اشتباه کرده و… دوباره میخواند و… در مورد این افراد مراجع تقلید اصطلاح کثیر الشک را به کار میبرند و فتوا می دهند این افراد نباید به شک خود در نمازاعتنا کنند .

۳- وسواس ترس : در این قبیل موارد فرد ازبسیاری ازمسائل واهمه داردهمانند ک ترس از میکرب و بیماری , مرگ , بی آبروئی , شکست در زندگی  , ورشکستگی و….مسائل بسیار دیگر 

۴- وسواس اام : در این وسواس شخص نمی تواند خود را از انجام یک عمل و یا فکر کردن به موضوعی بیرون اورد و در صورتی رهائی از آن فکر و عمل دچار تنش خواهد شد .

وسواس شستشو ازرایج ترین وسواس ها ی عملی می باشد

وسواس در چه کسانی بروز می کند

وسواس در افراد مختلف و به طریق مختلف بروز می کند و به عوامل مختلفی مربوط میشود ولی در کل بیشتر در مورد این افراد بروز می کند .
۱- در شورع دوران بلوغ : در دوران بلوغ و همزمان با اوج طغیان شهوت وسواس همبروزمی کندکه اگر به موقع درمان نشود پایدار می شود و مشکلات متعددی برای فرد ایجاد میکند .

۲- ارتباط وسواس با هوش : تحقیقات نشان میدهد که وسواس بیشتر در افرادی که از نظر هوش در سطح متوسط و بالاتر از متوسط  هستند پدید می آید و در افرادی که از نظر هوشی ضعبف و یا کمتر از متوسط باشد بندرت پدید می آید .

۳- ارتباط وسواس به اعتقادات : وسواس به اعتقادات  ارتباط مستقیم دارد به گونه ای که در بعضی افراد که اعتقادات محکم و قوی دارند کمتر بروز می کند .

۴- وسواس و اعتیاد : آمارها نشان می دهد که وسواس در معتادان به مراتب بیشتر است .

علت های وسواس

بیماری وسواس علت های مختلفی دارد که میتوان به این موارد اشاره کرد .

۱- وراثت : همانند هر بیماری دیگر وراثت نقش موثری در بوجود آمدن وسواس دارد .

۲- تعغیرات جسمی و بدنی : همانطور که گفته شد تعغیرات جسمی بخصوص در آستانه رسیدن به سن بلوغ  شخص را مستعد این بیماری میکند حال در این میان اگر عوامل دیگری هم در کار باشند شخص را برای وسواسی شدن آماده می کند .

۳-عوامل خانوادگی و اجتماعی: تربیت خانوادگی و عوامل نامطلوب و نا امن در جامعه (کشور محیط تحصیل و…) می تواند با ایجاد تنش و اضطراب و درگیری های دائمی زمینه وسواس را در افراد ایجاد کند  .
۳-۱) تربیت در خانواده های مقرراتی : بسیاری که درخانواده های پر از استرس و یا خانواده های مقرراتی که اطفال خود را با مقررات سفت و سخت بار می آورند(خانه را پادگان می کنند) زمینه وسواس را فراهم می کنند.
۳-۲) تحقیر کودکان : کسانیکه در کودکی مرتب تحقیر میشوندو به انها گفته میشود تو بیعرضه هستی و بدرد هیچ کاری نمی خوری و… نا خود آگاه به سوی وسواس کشیده می شوند .
۳-۳) خانواده های پر از استرس : کودکی که در خانواده ای بزرگ شده که دائم عرضه کشمکش و جدال های شوئی بوده  و ازنظر روانی همیشه احساس نا امنی می کرده بعدها مستعد ابتلا به وسواس میشود .
۳-۴)جامعه پر اضطراب: افرادی که در جوامع پر از اضطراب و بحران زده (جنگ و بحران های ی) بزرگ می شوند ازنظر روانی آسیب پذیر تر می شوند و درصدشیوع وسواس و سایر بیماری های روانی بالا می رود .
۳-۵) مدرسه و مربیان سخت گیر : مربیان سخت گیر  که هیچ انعطافی نشان نمیدهند و به بخاطر پیشرفت تحصیلی ( و یا در ورزش و… ) زیاد سخت گیری می کنند هم در بروزاین رفتارها مقصرند .
۳-۶)خانواده وسواسی : کسانی که درخانواده وسواسی بزرگ می شوند هم می توانند این خصلت را از بزرگتر ها یادبگیرند .  
۳-۷)سایر عوامل خانوادگی و محیطی:به طور کلی بزرگ شدن کودکان در محیطی غیر عاطفی و سرشار ازتنش و درگیری (خواه در جامعه و یا در خانواده ) میتواند سبب ابتلا افراد به انواع بیماری های روانی از افسردگی تا ترسهای واهی تا انواع مختلف وسواس شود .   

۴- کمبود سروتونین : یکی ازموادی که نقش مهمی در بیماریهای روانی دارد کمبود ماده ای به نام سروتونین است برای اطلاعات بیشتر می توانید به مقاله ای که در مورد سروتونین نوشتیم مراجعه کنید .

تاثیرات وسواس بر روی شخص

وسواسی بودن از نشانه های اختلال شخصیت می باشد و ازفرد یک شخصیت منفی می سازد رفتارهای شخص وسواسی بخصوص وقتی در رابطه با اطرافیان و مهمانان و مردم دیگر باشدموجی از تنفر ایجاد میکند و همه را ازاو دور می کند همچنین مشکلات اساسی در روابط خانوادگی و در محل تحصیل و در محل کار می شود .
شدنت وسواس بعضی به حدی است که با هیچکس دست نمی دهند غذای هیچکس را نمی خورند به کسی اجازه نمی دهند به وسائلشان دست بزند و اگر دست زد بارها شستشو میدهند و… طبیعی است که این رفتارها  در نزد دیگران چه حسی از نفرت ایجاد میکندو چگونه از شخصی که می تواند محترم باشد یک چهره نفرت انگیز می سازد .

به طور خلاصه میتوان این تاصیرات را هم اضافه کرد :
۱-  اتلاف وقت و از دست دادن سرمایه ارزشمند عمر؛ زیرا بازیابی زمان از دست رفته امکان ندارد.
۲-  عدم توانایی در تمرکز حواس و ایجاد حواس پرتی؛
۳-  بازماندن از کارهای اصلی (از جمله تحصیل علم و مطالعه و درس خواندن و به دنبال آن افت تحصیلی)؛ ۴-  خسته شدن ذهن و بی حوصله شدن فرد برای فکر کردن درباره موضوعات مهم و اساسی زندگی و تحصیلی


آموزش درمان وسواس + کتاب + سخنرانی

برای درمان وسواس ما برای شما خود درمانی» را توصیه می‌کنیم.

خب حال چگونه خودتان، خودتان را درمان نمایید؟ جوابی است که با گوش دادن به سخنرانی‌های زیر و مطالعه کتاب معرفی شده به آن خواهید رسید.

1- سخنرانی آیت الله فاطمی نیا  وسواس و درمان آن»

سخنرانی درمان وسواس فاطمی نیا

این سخنرانی در قالب دو جلسه صوتی بوده که میتوانید از لینک زیر دانلود نمایید. (مدت زمان جلسه اول: 46:48 / مدت زمان جلسه دوم: 50:21)

  

2- سخنرانی شهید مطهری وسواس و درمان آن»

شهید مطهری درمان وسواس
در این قطعه فایل صوتی شهید مطهری در مورد وسواس و راه درمان آن میگوید. (مدت صوت: 6:31)
 

3- سخنرانی استاد شجاعی وسواس و درمان آن»

درمان وسواس استاد شجاعی

مدت زمان جلسه اول: 52:37

مدت زمان جلسه دوم: 19:08

مدت زمان جلسه سوم: 48:14

دانلود هر 3 جلسه در 1 فایل

4- سخنرانی استاد فرحزاد وسواس و درمان آن» 

درمان وسواس - فرحزاد

مدت زمان جلسه اول: 42:51

مدت زمان جلسه دوم: 48:41

مدت زمان جلسه سوم: 48:15

مدت زمان جلسه چهارم: 41:54

مدت زمان جلسه پنجم: 44:10

مدت زمان جلسه ششم: 44:56

دانلود هر 6 جلسه در یک فایل

5- استاد رائفی پور وسواس و درمان آن»

رائفی پور درمان وسواس

 


 

مقدمه
 این روزها همه وسواس را یکی از بیماری های روانی می دانند که رواج زیادی یافته است. شاید افراد زیادی با این مشکل دست و پنجه نرم می کنند. وسواس یک بیماری است که انواع مختلف دارد و به طور کلی می توان آن را یک بیماری روان پزشکی نامید، که منشأ اصلی آن اضطراب است وحتی موجب کاهش طول عمر افراد می شود. وسواس بیماری مزاحم و مختل کننده زندگی فرد و اطرافیان اوست. در این مقاله سعی شده دقیق و مختصر این بیماری مورد بررسی قرار گیرد.
تعریف
وسواس :عقده، هیجان یا تکانه‌ای عصبی است که به شکلی متوالی برخلاف میل بیمار از شکل ناخودآگاه به صورت خودآگاه درآمده و باعث ایجاد پالس‌های عصبی خاص می‌شود ودر او ناراحتی و اضطراب برمی انگیزد. فرد برای رهایی از آن فشار عصبی اقدام به انجام عملی خاص می نماید. مثل شستن تکراری دستها یا شمارش چند باره پول و
شرح
وسواس یک ایده، فکریا عمل مکرر و مضر است که با نوعى احساس اجبار و ناچارى ذهنى و علاقه به مقاومت در برابر آن همراه است. بیمار متوجه بیگانه بودن حادثه نسبت ‏به شخصیت‏ خود بوده از غیرعادى و نابهنجار بودن رفتار خود آگاه است.
روان شناسان وسواس را نوعى بیمارى از سرى نِوروزهاى شدید مى ‏دانند که تعادل روانى و رفتارى را از بیمار سلب می کند و او را در سازگارى با محیط دچار اشکال مى ‏سازد و این عدم تعادل و اختلال داراى صورتى آشکار است.
روانکاوان نیز وسواس را نوعى غریزه واخورده و ناخودآگاه معرفى مى ‏کنند و آن را حالتى مى ‏دانند که در آن، فکر یا عقیده‏ اى خاص، که اغلب  وهم‏ آمیز و اشتباه است آدمى را در بند خود مى ‏گیرد، آنچنان که اختیار و اراده را از او سلب می کند و بیمار را وامى ‏دارد که حتى رفتارى را برخلاف میل و خواسته ‏اش انجام دهد و بیمار هرچند به بیهودگى کار یا افکار خود آگاه است اما نمى ‏تواند از قید آن رهایى یابد.
وسواس به صورت هاى مختلف بروز مى‏ کند و در بیمار مبتلا به آن این موارد ملاحظه مى‏ شود: اجتناب؛ تکرار و مداومت؛ تردید؛ شک در عبادت؛ ترس؛ دقت و نظم افراطى؛ اجبار و اام؛ احساس بن بست؛ عناد و لجاجت.
وسواس همگام با بلوغ و در غلیان شهوت در افراد پایه گرفته و تدریجاً رشد مى‏کند. اگر در آن ایام شرایط براى درمان مساعد باشد بهبودهاى نسبى و دوره‏اى پدید مى‏آید وگرنه بیمارى سیر مداوم و رو به رشد خود را خواهد داشت تا جایى که خود بیمار به ستوه مى‏آید.
این اختلال در طول تاریخ، دامنگیر تعدادی از انسان ها بوده است. جان بانیان (Bunyan) و چار داروین (Darwin) از جمله افراد مشهوری به شمار می روند که در گذشته مبتلا به این اختلال فلج کننده بوده اند.
انواع وسواس 
وسواس را می توان به وسواس فکری، عملی و فکری ـ عملی تقسیم کرد.
 وسواس فکری
 افکار، تمایلات یا تصورات راجعه و پایداری که در دوره‌ای از اختلال، به شکل مزاحم و ناخواسته تجربه شده و در اکثر افراد موجب اضطراب یا ناراحتی عمده می گردند. فرد تلاش می‌کند این افکار، تمایلات یا تصورات را نادیده گرفته یا سرکوب کند یا با پرداختن به افکار یا فعالیت‌های دیگر (مثل انجام یک وسواس عملی)، خنثی سازد. گاه افکار وسواسی در انسان ها وابسته به فرهنگ جامعه است. مثلا در فرهنگ ما افکار وسواسی ـ مذهبی بیشتر شایع است، این وسواس به صورت هاى مختلف خود را نشان مى‏ دهد که برخى از نمونه‏ هاى آن به شرح زیر است:
اندیشه درباره بدن: بدین گونه که بخشى مهم از اشتغالات ذهنى و فکرى بیمار متوجه بدن اوست. او دائما به پزشک مراجعه مى ‏کند و در صدد به‏ دست آوردن دارویى جدید براى سلامت ‏بدن است.
اندیشه درباره رفتار حال یا گذشته: مثلاً در این رابطه مى ‏اندیشد که چرا در گذشته چنین و چنان کرده؟ آیا حق داشته است فلان کار را انجام دهد یا نه؟
اندیشه درباره اعتقادات: گاهى فکر وسواسى زمینه را براى تضادها و مغایرت‏هاى اعتقادى فراهم مى‏ سازد. مسایلى در زمینه حیات و ممات، خیر و شر، وجود خدا و پذیرش یا طرد مذهب ذهن او را به خود مشغول مى ‏دارد.
اندیشه افراطى:گاهى وسواس در مورد امرى به صورت افراط در قبول یا رد آن است ‏با این که بیمار خلاف آن را در نظر دارد ولى به صورتى است که گویى اندیشه مزاحمى بر او مسلط است که او را ناگزیر به دفاع از یک اندیشه غلط مى ‏سازد، از آن دفاع و یا آن را رد مى‏ کند بدون این که آن مسئله کوچکترین ارتباطى با زندگى او داشته باشد؛
افکاری همچون وسواس آسیب رساندن به دیگران ، وسواس جنسی، وسواس خرافه نیز از انواع وسواس فکری بشمار می آید.
وسواس عملی
 وسواس عملی ممکن است با زمینه افکار وسواسی توام باشد ولی گاهی هیچ ذهنیت فکری وجود ندارد و فرد به طور تکرارشونده و بدون فکر، عملی را انجام می دهد. اعمال وسواسی تکرار شونده، مزاحم ولی اجباری هستند. . رفتارهای تکراری نظیر شستن دست، رعایت نظم و ترتیب، وارسی کردن یا فعالیت‌های ذهنی نظیر دعا کردن، شمردن، تکرار آهسته کلمات در سکوت این اعمال یا فعالیت‌های ذهنی با هدف پیشگیری یا کاهش اضطراب یا ناراحتی یا جلوگیری از بعضی از رویدادها و وضعیت‌های هراس آور صورت می‌پذیرند؛ با این وجود اعمال و فعالیت‌های ذهنی مذکور رابطهٔ وافع گرایانه‌ای با آنچه که قرار بوده خنثی یا جلوگیری شوند ندارد یا به وضوح افراطی اند
 انواع وسواس عملی
وسواس شست و شو: شایع ترین نوع وسواس  در فرهنگ ما وسواس شست وشوست. این نوع وسواس را باید از نظافت و تمیزی جدا کرد.: مردم برحسب عادت تنها شستشوى مکرررا وسواس مى‏ دانند که نزد ن رایجتر است.
 
وسواس قرینه گی : نوع دیگری از وسواس که در آن فرد دارای وسواس، نظم دادن غیرعادی است. یعنی اگر کتابخانه ای داشته باشد همه کتاب ها باید به طور میلی متری کنار هم قرار گیرند
وسواس کنترل کردن: وسواسی است که در آن بیمار بشدت کنترل گر است. در را قفل می کند ولی چندین بار باید آن را کنترل کند تا خیالش آسوده شود.
رفتار منحرفانه: جلوه آن در مواردى به صورت ى است و این امر حتى در افرادى دیده مى‏ شود که هیچ‏ گونه نیاز مادى ندارند.
دقت وسواسى: نمونه‏ اش را در منظم کردن دگمه لباس و. مى‏ بینیم و وضعیت فرد به گونه ‏اى است که گویى از این امر احساس آرامش مى‏ کند.
وسواس شمردن: شمردن و شمارش‏ها در مواردى مى‏ تواند از همین قبیل به حساب آید مثل شمردن نرده‏ها با اصرار بر این که اشتباهى در این امر صورت نگیرد.
وسواس راه رفتن: گاهى وسواس‏ها به صورت راه رفتن اجبارى است. شخص از این سو به آن سو راه مى ‏رود و اصرار دارد که تعداد قدم ها معین و طبق ضابطه باشد.
وسواس ترس: صورت هاى ترس وسواسى عبارت است از: ترس از آلودگى - ترس از مرگ - ترس از دفع - ترس از محیط محدود - ترس از امرى خلاف اخلاق - ترس از تحقق آرزو.
وسواس اام: در این نوع وسواس، فرد نمى ‏تواند خود را از انجام عمل و یا فکرى بیرون آورد و در صورت رهایى از آن فکر و خوددارى از آن عمل، موجبات تنش در او پدید خواهد آمد.
اما وسواس های عملی دیگری هم وجود دارند که کمتر شایع هستند. مثل دست زدن به ماشین در حال حرکت، شمردن ساختمان های متعدد یا یادداشت کردن پلاک های ماشین در ذهن، وسواس در خرید ، وسواس کندن مو، وسواس قمار، وسواس آتش افروزی و.
در مواردى وسواس به صورتِ خود را در معرض تماشا گذاردن، دله ى، آتش زدن جایى، درآوردن جامه خود، بیقرارى، بهانه‏ گیرى، بى‏ خوابى، بدخوابى، بى ‏اشتهایى و. متجلى مى‏ شود آنچنانکه به اطرافیان فرد این احساس دست مى ‏دهد که نکند وی دیوانه شده باشد.
وسواسی فکری- عملی
 دراین اختلال افکار وسواس‌گونه ، اضطراب‌آور و ترس با وسواس‌های عملی همراه می‌شود. اعمالی  که شخص برای کاهش وسواس‌های فکری خود انجام می‌دهد. این کردارها تکراری ، کلیشه‌ای و تا اندازه‌ای غیرارادی هستند.  طبق راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی 5DSM  اختلال وسواسی - جبری و اختلالات مرتبط شامل اختلال وسواسی- جبری OCD، اختلال بدریخت انگاری بدن، اختلال ذخیره‌ سازی، اختلال کندن مو، اختلال خراشیدن پوست، اختلالات ناشی از مواد و داروها  و اختلالات ناشی از بیماری طبی می‌باشد.
افراد مستعد بیماری وسواس
شرایطی که افراد مستعد بروز انواع وسواس می شوند عبارتند از :
الف) در رابطه با سن
تجارب حیات عادى افراد نشان مى‏دهد که وسواس همگام با بلوغ و در غلیان شهوت در افراد پایه گرفته و تدریجاً رشد مى‏کند. اگر در آن ایام شرایط براى درمان مساعد باشد بهبودهاى نسبى و دوره‏اى پدید مى‏آید وگرنه بیمارى سیر مداوم و رو به رشد خود را خواهد داشت تا جایى که خود بیمار به ستوه مى‏آید.
ب) در رابطه باهوش:
بررسی هاى علمى نشان داده‏اند که وضع هوشى افراد وسواسی در سطحى متوسط و حتى بالاتر از حد متوسط است. وسواسى‏هایى که داراى هوش اندک و یا با درجه ضعیف باشند بسیار کم هستند؛ بر این اساس رفتار آنها نباید حمل بر کم ‏هوشى شان شود.
ج) در رابطه با اعتقاد:
برخی از افراد متدین به جهت ترس از درست انجام ندادن اعمال و وظایف شرعی خود دچار وسواس می شوند
د) در رابطه با شخصیت و محیط:
تجارب نشان داده‏اند آنهایى که در زندگى شخصى حساس‏ترند امکان ابتلایشان به بیمارى وسواس بیشتر است و غلبه وسواس بر آنها زیادتر است. در بین فرزندانى که والدینشان معمولاً محکومشان مى ‏کنند این بیمارى بیشتر دیده مى ‏شود.
گاهى وسواس فردى بزرگسال نشأت گرفته از منع‏هاى شدید دوران کودکى و حتى نوجوانى و جوانى است. مته بر خشخاش گذاردن والدین و مربیان، ایرادگیری هاى بسیار، توقعات فوق العاده از زیر دستان، اگر چه ممکن است کار را برطبق مذاق خواستاران پدید آورد، معلوم نیست عاقبت ‏خوش و میمونى داشته باشد.
پاره‏اى از تحقیقات نشان داده‏اند که شخصیت والدین و حتى صفات ژنتیکى، روابط همگن خویى و محیطى در این امور مؤثرند؛ به همین نظر وسواس در بین دوقلوهاى یکسان بیشتر دیده مى‏ شود تا در دیگران، اگرچه ریشه ‏هاى اساسى و کلى این امر کاملاً مشهود نیست.
مسئله شخصیت را اگر با دامنه ‏اى وسیعتر مورد توجه قرار دهیم خواهیم دید که این امر حتى در برگیرنده افراد و اشخاص از نظر جوامع هم خواهد بود. وسواس برخلاف بیمارى هیسترى است (که اغلب در جوامع عقب نگهداشته شده دیده مى‏شود)، و در جوامع به ظاهر متمدن و پیشرفته و حتى در بین افراد هوشمند هم به میزانى قابل توجه دیده مى‏شود.
عوامل بروز وسواس
عوامل زمینه ساز:ساختار ژنتیک، محیط داخل رحم، آسیب هنگام تولد، عوامل روانی، عوامل اجتماعی حین رشد
عوامل آشکار ساز: بیماریهای جسمی و داروها، فشارهای روانی، تغییرات اجتماعی
عوامل تداوم بخش: عوامل ذاتی مربوط به اختلال، شرایط اجتماعی
بررسی عوامل
الف) وراثت:
تحقیقات برخى از صاحبنظران نشان داده است که حدود چهل درصد وسواسی ها، این بیمارى را از والدین خود به ارث برده‏اند، اگرچه گروهى دیگر از محققان جنبه ارثى بودن آن را محتمل دانسته و قایل به این هستند که انتقال زمینه‏هاى عصبى مى ‏تواند ریشه و عاملى در این راه باشد.
ب) تربیت :
در این مورد مباحثى قابل ذکرند که اهم آنها عبارت اند از:
-         دوران کودکى:اعتقاد گروهى از محققان این است که پنجاه درصد وسواس‏هاى افراد در سنین جوانى و پس از آن از دوران کودکى پایه ‏گذارى شده و تاریخچه زندگى آنها حاکى از دوران کودکى ویژه‏اى است که در آن کشمکش‏ها و مقاومت‏ها و سرسختى‏هاى فوق العاده وجود داشته و کودک در برابر خواسته ‏هاى بزرگتران تاب مقاومت نداشته است.
-         شیوه تربیت:در پیدایش و گسترش وسواس، براى شیوه تربیت والدین نقش فوق العاده‏اى را باید قایل شد. بررسی ها نشان مى ‏دهد مادران حساس و کمال جو به صورتى ناخودآگاه زمینه را براى وسواسى شدن فرزندان فراهم مى‏ کنند و مخصوصاً والدینى که رفتار طفل را براساس ضابطه خود به صورت دقیق مى‏ خواهند و انعطاف پذیرى کمترى دارند در این زمینه مقصرند. تربیت‏ خشک و مقرراتى در پیدایش و گسترش این بیمارى زیاد مؤثر است. نحوه از شیر گرفتن کودک به صورت ناگهانى، گسترش آموزش مربوط به نظافت و طهارت و کنترل کودک در رفتار مربوط به نظم و تربیت و دقت او هم در این امر مؤثر است.
-         تحقیر کودک:عده‏اى از بیماران وسواسى کسانى هستند که دائما این عبارت به گوششان خورده است که: آدم بى عرضه‏اى هستى، لیاقت ندارى، در خور آدم نیستى، به درد زندگى نمى‏ خورى. و از بابت عدم لیاقت‏ خود توسط والدین، مربیان، خواهران، و برادران ارشد سرکوفت ‏شنیده و تنبیه شده‏اند. این گونه برخوردها بعداً زمینه را براى ناراحتى عصبى و یا وسواس آنها فراهم کرده است.
-         ناامنى‏ها: پاره‏اى از تحقیقات نشان داده‏اند برخى از آنها که دوران حیات کودکى آشفته‏اى داشته و با ترس و ناامنى همساز بوده‏اند بعدها به چنین بیمارى دچار شده‏اند. آنها در مرحله کودکى وحشت از آن داشته‏ اند که نکند کار و رفتارشان مورد تأیید والدین و مربیان قرار نگیرد. اینان در دوران کودکى براى راضى کردن مربیان خود مى‏ کوشیدند و سعى داشته‏اند که دقتى افراطى درباره کارهاى خود روا دارند و در همه مسائل، با باریک ‏بینى و موشکافى وارد شوند.
-         منع‏ها: گاهى وسواس فردى بزرگسال نشأت گرفته از منع‏هاى شدید دوران کودکى و حتى نوجوانى و جوانى است.باید ها و نبایدها، امر و نهی های مداوم باعث کاهش اعتماد به نفس و ایجاد حساسیت در فرد می شود که خود زمینه ساز افکار و اعمال وسواس گونه می گردد.
-    خانواده افراد وسواسى: بررسی ها نشان داده‏اند:
-اغلب وسواسى‏ ها والدین لجوج داشته‏ اند که در وظیفه خواهى از فرزندان، سماجت ‏بسیار نشان مى ‏داده‏اند.
- ایرادگیر و عیب جو بوده‏اند؛ اگر مختصر لغزشى از فرزندان خود مى ‏دیدند، آن را به رخ فرزندان مى‏ کشیدند.
- خسیس و ممسک بوده‏اند به طورى که کودک براى دستیابى به هدفى ناگزیر به اصرار بوده است و بالاخره افرادى کم گذشت، طعنه زن، و ملامتگر بوده‏اند و کودک سعى مى ‏کرده خود را در حضور آنها دائماً جمع و جور کند تا سرزنش نشود.
تأثیرات وسواس (OCD) بر روی زندگی فرد مبتلا
1-    اتلاف وقت
2-    عدم توانایی در تمرکز حواس و ایجاد حواس‌پرتی؛
3-    بازماندن از کارهای اصلی (ازجمله تحصیل علم و مطالعه و درس خواندن و به‌دنبال آن افت تحصیلی)؛
4-    خسته شدن ذهن و بی‌حوصله شدن فرد برای فکر کردن دربارهٔ موضوعات مهم و اساسیِ زندگی و تحصیلی؛
5-     مشکل در برقرای ارتباط و کاهش کیفیت زندگی
6-    اختلالات جنسی در افراد مبتلا به وسواس بیشتر است.و احتمالاً دچار انزال زودرس هستند . اگر خانمی مبتلا به وسواس باشد ، احتمالاً سرد مزاجی اش بیشتر است. به عبارت دیگر بسته به نوع و تیپ وسواس ، مشکلات روانی –جنسی این افراد هم تا حدودی متفاوت است . مثلاً افراد مبتلا به وسواس شستشو ممکن است طول رابطه جنسی با همسرشان کم شود ، به دلیل اینکه بخواهند از آلودگی ها جلوگیری کنند.
بنابراین می توان گفت کمترین عارضه و تاثیر وسواس در رابطه جنسی :
الف- اول اجتناب است (که می تواند به شکل سرکوبی تمایلات ذهنی نیز باشد)
ب- دوم تقلیل میل جنسی
ج- سوم اشکال در تکنیک ها و نوع رابطه
د- چهارم انزال زودرس یا سردمزاجی
ه- پنجم تمایل به کوتاه سازی رابطه که در آینده منجر به کاهش تعداد رابطه و هم کاهش طول رابطه می گردد.
درمان وسواس:
دربیماری وسواس  دارو درمانی که توسط روان پزشک تجویز می گردد و روان درمانی شناختی رفتاری که توسط روانشناس  و رفتار درمانی با همراهی خانواده صورت می پذیرد.
 بیماری وسواس تا 75 درصد قابل درمان است. اما موضوع درمان بستگی به نوع بیماری و مدت ابتلا به آن دارد. بنابراین 6 ماه تا یک سال می توان برای درمان وقت گذاشت، البته ناگفته نماند در صورتی که بیماری زندگی فرد را مختل کند و مریض دچار افت عملکرد شود پزشک با بستری کردن وی در بیمارستان زمینه بهبودی را فراهم می کند. اما در غیر این صورت درمان ها به شیوه سرپایی و با دارو صورت می گیرد. 
وسواس یک بیماری مزمن مزاحم و طولانی است که احتیاج به مشارکت و کمک بیمار، خانواده بیمار، روانپزشک و روان درمانگر دارد. درمان دارویی بیمار حتما باید توام با رفتاردرمانی و جلسات متعدد مشاوره باشد. دیدگاه فرد مبتلا به وسواس باید بتدریج تغییر کند. درمان های جدیدی به نام موج سوم روان درمانی هم وجود دارد که بسیار مفید است. در مواقع خیلی شدید هم لازم است بیمار شوک درمانی شود.
 در روانکاوى و روان درمانى تلاشى براى ریشه ‏یابى، ایجاد زمینه براى دفاع خود بیمار از وضع و حالات خود، گشودن عقده‏ها، توجه دادن بیمار به ریشه و منشاء اختلال خود، القائات لازم و. انجام می گیرد.
اکثر افرادی که مبتلا به اختلال وسواس جبری می‌شوند، در مراحل اولیه برخی از علایم این بیماری را به‌طور خفیف تجربه می‌کنند و می‌توان از تشدید علایم در برخی از آنها پیش از آن‌که به‌طور کامل دچار بیماری شوند جلوگیری کرد.
درمانهای رفتاری اختلال وسواس اجباری شامل پیشگیری از عادات و رویارویی است. در مرحلهٔ پیشگیری از عادات، یک متخصص به فرد بیمار مبتلا به وسواس کمک می‌کند تا در بازه‌های زمانی طولانی و طولانی‌تری از رویارویی با شرایط استرس‌زایی قرار بگیرد که در آن احساس اجبار برای انجام کاری را می‌کند که استرس و اضطراب او را از بین می‌برد. در این شرایط، بیمار اصطلاحاً با خود درگیر می‌شود و هرچه‌قدر که زمان می‌گذرد و او بیشتر به انجام آن کار احساس نیاز می‌کند، او همچنان در مقابل میل وسواسی ایستادگی می‌کند تا مرحله‌ای که دیگر هیچ اجباری برای انجام آن کار خاص احساس نکند.
به گفتهٔ پژوهشگران و پزشکان، درمان رویارویی و پیشگیری از پاسخ در یک فرایند ۲۰ تا ۹۰ دقیقه‌ای اتفاق می‌افتد و احساس اجبار برای انجام کاری که از اضطراب جلوگیری می‌کند، حداکثر ۹۰ دقیقه به‌طول می‌انجامد؛ در نتیجه بیمار درصورتی‌که بتواند ۹۰ دقیقه در برابر فکر وسواسیِ خود مقاومت کند، بر بخش اعظمی از بیماری خود غلبه کرده‌است.
درمان دارویی برای اختلال وسواس اجباری نیز یکی از مراحل مهم در فرایند بهبودی بیمار است. برای درمان اختلال وسواس اجباری از گروهی از داروها که اصطلاحاً آنها را مهارکنندهٔ انتخابی بازجذب سروتونین (  (SSRI می‌نامیم استفاده می‌شود. این داروها مقدار ترشح سروتونین در مغز را افزایش می‌دهند. در مغز بیماران مبتلا به اختلال وسواس اجباری، سروتونین بسیار کمی ترشح می‌شود یا مقدار ترشح شده توسط عصب‌های پیش سیناپس جذب و نابود می‌شود.
این داروها همان‌طور که از نامشان پیداست، از بازجذب یا دفع سروتونین در مغز جلوگیری می‌کنند. این دفع در محل سیناپس‌ها اتفاق می‌افتد یعنی جایی که سلولهای عصبی (نورونها)به یکدیگر متصل هستند. سروتونین یکی از مواد شیمیایی در مغز است که پیامهای عصبی را از یک نورون به نورون دیگر در طول سیناپس‌ها منتقل می‌کند.
از این داروها در درمان افسردگی، اضطراب و سایر اختلالات خلقی نیز استفاده می‌شود. SSRIها میزان تراکم سروتونین در سیناپس‌ها را افزایش می‌دهند. آنها این کار را با جلوگیری از بازجذب سروتونین در سلول عصبی که یک پالس مغزی را منتقل می‌کند انجام می‌دهند. بازجذب سروتونین عامل پایان یافتن تولید سروتونین جدید است.
از جمله داروهای رایجی که برای درمان اختلال وسواس اجباری تجویز می‌شوند و در گروه SSRIها جای می‌گیرند، می‌توان به فلوکستین (Fluoxtine)، سرترالین (Sertraline)، سیتالوپرام (Citalopram)، پاروکستین (Paroxetine) و اسیتالوپرام (Escitalopram) اشاره کرد. در درمان اختلال وسواس اجباری همچنین از دارویی‌هایی چون اولانزاپین (Olanzapine) و رسپریدون (Respridone) استفاده می‌شود.
این گروه از داروها معمولاً بازخورد بسیار خوبی در درمان اختلال وسواس اجباری می‌دهند و اثرات جانبی بسیار کمی دارند. سردرد، کم‌خوابی، اسهال و هیجان از جمله اثرات جانبی این داروها هستند.
توصیه های درمانی
براى درمان مى ‏توان از راه و رسم ‏ها و وسایل و ابزارى استفاده کرد که عبارتند از:
-  تغییر محیطى: محیطی که بیمار در آن زندگى مى‏کند. منظور از این نوع تغییر، تغییر ماهیتی ونوع کنش ها و واکنش های موجود در زندگی فرد می باشد.
- ارتباط خوب و مناسب: در روان درمانى آنچه مهم است، داشتن و یا ایجاد روابط خوب و مناسب همدردى و همراهى، کمک کردن، دادن اعتبار و رعایت احترام، وانمود کردن حق به جانبى براى بیمار، تقویت قدرت استدلال، بیان خوب، خوددارى از سرزنش و. است.
- تغییر آب و هوا: دور ساختن بیمار از محیط خانواده، و اقامت او در یک آسایشگاه و واداشتن او به زندگى در یک منطقه خوش آب و هوا براى تخفیف اضطراب و درمان بیمار اثرى آرامش بخش دارد و این امرى است که اولیاى بیمار مى ‏توانند به آن اقدام کنند.
- تغییر شرایط زندگى: از شیوه‏هاى درمان این است که زندگى بیمار را به محیطى دیگر بکشانیم و وضع او را تغییر دهیم. او را باید به محیطى کشاند که در آن مسئله حیات سالم و دور از اغتشاش و اضطراب مطرح باشد و بناى اصلى شخصیت او از دستبردها دور و در امان باشد. بررسی هاى تجربى نشان مى ‏دهند که در مواردى با تغییر شرایط زندگى و حتى تغییر خانه و محل کار و زندگى، بهبود کامل حاصل مى‏شود.
- ایجاد اشتغال و سرگرمى: تطهیرهاى مکرر و دوباره‏کارى‏ها بدان خاطر است که بیمار وقت و فرصت کافى براى انجام آن در خود احساس مى‏ کند و وقت و زمانى فراخ در اختیار دارد. بدین سبب ضرورى است در حدود امکان سرگرمى او زیادتر گردد تا وقت اضافى نداشته باشد. اشتغالات یکى پس از دیگرى او را وادار خواهد کرد که نسبت‏ به برخى از امور بى‏اعتماد گردد، از جمله وسواس. پس با استفاده از فنون و شیوه‏هایى او را به کارى مشغول دارید و به امر و وظیفه‏ اى وادار نمایید تا حدى که وقتش تنگ گردد و ناگزیر شود با سر هم کردن عمل و وظیفه کار و برنامه خود را اگرچه نادرست است‏ سریعاً انجام دهد. تکرار و مداومت در چنین برنامه‏ اى در مواردى مى‏تواند به صورت جدى در درمان مؤثر باشد.
- زندگى در جمع: فرد وسواسى را باید از گوشه ‏گیرى و تنهایى بیرون کشید. زندگى در میان جمع خود مى‏تواند عامل و سببى براى رفع این حالت‏ باشد. ترتیب دادن مسافرت هاى دسته جمعى که در آن همه افراد ناگزیر شوند شیوه واحدى را در زندگى پذیرا شوند، در تخفیف و حتى درمان این بیمارى مخصوصاً در افرا کمرو مؤثر است.
- شیوه‏هاى اخلاقى: رودربایستى‏ها و ملاحظات فیمابین که هر انسانى به نحوى با آن مواجه است تا حدود زیادى سبب تخفیف این بیمارى مى‏ شود. طرح سؤالات انتقادى توأم با لطف و شیرینى، به ویژه از سوى کسانى که محبوب و مورد علاقه بیمارند در امر سازندگى بیمار بسیار مؤثر است و مى‏ تواند موجب پیدایش تخفیف هایى در این رابطه شوند و البته باید سعى بر این باشد که انتقاد» به ملامت» منجر نشود و روح بیمار را نیازارد. احیاى غرور بیمار در مواردى بسیار سبب درمان و نجات او از عوامل آزار دهنده و خفت و خوارى ناشى از پذیرش رفتارهاى ناموزون وسواسى است و به بیمار قدرت مى ‏دهد. باید گاهى غرور فرد را با انتقادى ملایم زیر سؤال برد و با کنایه به او تفهیم کرد که عُرضه اداره و نجات خویش را ندارد تا او بر سر غرور آید و خود را بسازد. باید به او القا کرد که مى ‏تواند خود را از این وضع نجات دهد. همچنین باید به بیمار اجازه داد که درباره افکار خود اگر چه بى معنى است صحبت کند و از انتقاد ناراحت نباش.
- زیر پا گذاردن موضوع وسواس: در مواردى براى درمان بیمار چاره‏اى نداریم جز این که به او القا کنیم به قول معروف به سیم آخر بزند، حتى با پیراهنى که او آن را نجس مى‏ داند و یا با دست و بدنى که او تطهیر نکرده مى‏ شمارد و به نماز بایستد و وظیفه‏ اش را انجام دهد. به عبارت دیگر بیمار را واداریم تا همان کارى را که از آن مى‏ ترسد انجام دهد. تنها در چنین صورتی است که در مى ‏یابد هیچ واقعه ‏اى اتفاق نمى‏ افتد.
وسواس در دیدگاه اسلام:
در متون و منابع اسلامی نیز به نکات کاربردی قابل اعتمادی در عرصه وسواس و چگونگی درمان آن برمی خوریم؛ در آیات متعددی، واژه وسواس» در قرآن کریم آمده (سوره های مبارکه ناس، اعراف و طه) و منظور از آن نوعی اختلال روانی و فکری است که مترادف با ذهاب عقل بوده، باعث می شود افراد به سوی افکار ناخواسته کشیده شوند و در نتیجه، دست به رفتارهای نادرست یا ناپسند بزنند.
پیامبراکرم نیز وسواس را به صورت تصورات و افکاری تعریف می کند که شخص را تحت تأثیر قرار داده، او را به قهقرا می برد و از انجام اعمال طبیعی باز می دارد.
بر اساس متون و منابع اسلامی، محتوای وسواس بیش تر در ارتباط با اعمال و رفتارهای عبادی و مذهبی همچون نماز، غسل، طهارت و نجاست است و علامت مشخصه آن وجود اضطراب می باشد، به گونه ای که اضطراب، آسایش و راحتی را از فرد سلب می کند و همراه با شک و تردید است. افراد وسواسی دایم در مورد امور اعتقادی مانند وضو و طهارت دچار شک و تردید می شوند و احساس اام و اجبار به اعمال و رفتارهای تکراری دارند.
با مراجعه به آیات، روایات و متون اسلامی می توان مشاهده کرد که وسواس انواع متفاوتی دارد که عبارتند از: وسواس فکری (ترس از بیماری و تفکر افراطی در مورد سلامتی)، وسواس اعتقادی (اندیشه های بیهوده درباره مرگ، قبر، برزخ و معاد)، وسواس افراطی (داشتن افکاری که به هیچ وجه عاقلانه نمی باشند)، و وسواس عملی (تکرار رکعات نماز، طهارت یا غسل.)
در مورد سبب شناسی وسواس، نظریه پردازان اسلامی با استنباط از آیات و احادیث، معتقدند: وجود اضطراب (حالات شدید روحی)، اختلالات جسمی (مانند سوء هاضمه)، توجه افراطی به غرایز (شهوت و امیال کاذب)، عدم رشد عقلی، ضعف اراده و عدم اعتماد به نفس و برخی عوامل دیگر می توانند سرچشمه ایجاد این اختلال گردند. همچنین پرورش صحیح ذهنی، رشد عقلانی، به کارگیری شیوه های تربیتی درست، پیش گیری از تشدید اضطراب و ترس و پرخاشگری، برقراری نظم و انضباط منطقی در زندگی، آگاهی از وظایف شرعی و زدودن ابهام در این زمینه از جمله راهبردهای پیش گیرانه ای هستند که در متون اسلامی بر آن ها تأکید شده است.
در احادیث و روایات، به روش ها و فنون شناختی، معنوی، ارتباطی، رفتاری و دارویی برای درمان این اختلال اشاره شده است که برخی از آن ها عبارتند از: پرورش عزّت فرد مبتلا به وسواس، تشریح کامل وظایف شرعی در مورد افکار و اعمال وسواسی، تکیه به خداوند و توکّل به او و استعانت از او، رجوع به توضیح المسائل برای انجام صحیح اعمال و وظایف دینی، اکتفا به واجبات و ترک مستحبات، مراقبت مستمر از وسواس و کنترل پیوسته افکار و اعمال خود در فرایند درمان، نظارت مشاوری معتبر و متخصص بر اجرای راهبردهای درمانی مذکور، درمان از طریق خوردن انار شیرین، روغن زیتون، خرما، سیب، کندر و سبزیجات، شست وشوی سر با آب سدر، دود کردن اسپند و خضاب و رنگ کردن مو.
خداوند متعال به دلیل احاطه کامل به همه ابعاد وجودی انسان، شناخت عمیق و جامع از تحولات درونی انسان دارد و توصیه های وی در قرآن نیز قابل توجه و موثر در حل معضلات روانی و اجتماعی انسان است.
نگرش در قرآن کریم، مشخص می سازد که همه انسان‌ها وسوسه پذیرند و آفت وسوسه می تواند همه را گرفتار نماید ولی انسان‌ها می توانند با توجه و توکل بر خداوند، خود را از تزل‌ها رهایی بخشند و با تسلط بر ذهن و روان خویش به آرامش و اطمینان عمیق درونی دست یابند.
در این بخش،لازم به یادآوری است که بگوئیم:میان وسواس و احتیاط کاری تفاوت‌هایی وجود دارد. چنانچه در احادیث،احتیاط،راه نجات معرفی شده است و عملی پسندیده می باشد.
مرحوم محمد حسن نجفی» صاحب کتاب ارزشمند جواهر الکلام» می‌نویسند:اگر احتیاط سبب وسواس شود،ممنوع و حرام است.
در پایان امید آن داریم که خداوند ما را از وسوسه های شیطانی دور بدارد.و در این راستا،به این نکته توجه می‌کنیم که:ان الظّن لا یغنی من الحق شیئ .(سوره یونس،ایه 36)
 
منابع:
تفسیرالمیزان، علامه محمدحسین طباطبایی
بحارالانوار، ج 57،محمدباقر مجلسی
وسائل الشیعه، ج 1،شیخ حرّ عاملی
راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی 5-DSM
روانپزشکی بالینی. نصرت‌الله پورافکاری.
روان‌شناسی عمومی (از نظریه تا کاربرد). ج2 ترجمهٔ مهران منصوری و همکاران.
روان شناسی مرضی تحولی:از کودکی تا بزرگسالی،ج2
افسردگی واکنش یا بیماری، نصرت الله پورافکاری
رفتار درمانی شناختی: راهنمای کاربردی در درمان اختلال های روانی، ترجمه قاسم زاده، تهران
مبانی روان پزشکی آکسفورد، ترجمه کیانوش هاشمیان و ابوحمزه الهام.
شناخت مشاوره از دیدگاه اسلامی (چکیده مقالات دومین همایش)علی نقی فقیهی
شناخت و درمان وسوسه و وسواس در اسلام ،محمود ارگانی بهبهانی
وسوسه و وسواس در اسلام ، یحیی سیدمحمدی
وسواس، برداشت ها و درمان رفتاری، ترجمه امیر هوشنگ مهریار
 بهروز میلانی فر، بهداشت روانی،تهران
مجله معرفت، شماره 75 , فقیهی، علی نقی / مطهری، جمشید
سایت تبیان
سایت سلامت نیوز

وسواس فکری از نظر آیت الله مظاهری

   

مراقبت از نفس و وسوسه فکری 

سؤال: من قصد کردم از نفسم مراقبت داشته باشم، ولی مرتب افکاری در ذهنم ظهور پیدا می‌‌کند، مزاحم من می‌‌شود و ذهنم را مشوّش می‌‌کند. وقتی به این افکار دقّت می‌کنم، با خود می‌گویم: نکند عملم موجب رضایت خدا نباشد؟ نکند گرفتار حقّ‌النّاس شوم؟ این افکار که به ذهنم می‌آید همراه با ترس و اضطراب است و امانم را بریده است. خلاصه در‌ این‌ مشکل سرگردانم؛ ولی به خدای قادر متعال امیدوارم که حل این مشکل را در بیان شما روشن فرماید و به من برساند.

جواب:  این افکار، القای شیطان است و مانع حرکت معنوی شما می‌شود. راهکار آن هم فقط و فقط بی‌اعتنایی و بی‌تفاوتی نسبت به آن افکار و عمل برخلاف آن چیزی است که به شما القاء می‌شود. مراقب باشید که اگر به این‌گونه چیزها اهمیّت بدهید، وضعیّت خطرناکی برای شما جلو می‌آید.

تردید و دو دلی در نماز، در اثر وسوسه شیطان 

سؤال: چرا باید نماز بخوانیم؟ ما که باخدا همیشه حرف می‌زنیم دیگر چرا نماز؟! من تازگی ها به مشکلی برخوردم و نمی‌دانم چرا باید نماز خواند و چه نیازی به نماز دارم؟ البته من نماز می‌خوانم، ولی به آن اعتقادی ندارم و با تمام وجود نمی‌خوانم؛ فقط برای اینکه خوانده باشم و بر حسب عادت است. خواهش می‌کنم کمکم کنید.

جواب:  آنچه شما را آزار می‌دهد، القاء و وسوسۀ شیطان است. شما حتماً باید نماز بخوانید و بدانید که نماز خواندن، علاوه بر اینکه یک دستور از طرف خداوند متعال است و باید به آن عمل شود، موجب آرامش و پیشرفت معنوی و تکامل انسان می‌شود و حلّال مشکلات دنیوی و اخروی است.

بنابراین به وسوسۀ شیطان اهمیّت ندهید و خلاف آنچه از شما می‌خواهد عمل کنید تا موفق شوید.

درمان وسواس فکری 

سؤال: مدتی است که به وسواس فکری بسیار شدیدی مبتلا شده ام. وسواسم ترس از داشتن یک بیماری خطرناک و لاعلاج در وجودم است و همیشه احساس می کنم مریضم و به هر دری زدم ناامید برگشتم. می خواستم از شما خواهش کنم راهی نشانم دهید.

جواب:  با بی اعتنائی و با بی فکری خود را خوب کنید و کلمه لااله الا الله» را زیاد بگوئید.

تخیّل تسلط نیروی عرفانی در نماز 

سؤال: مدتی طولانی است که در هنگام نماز به واسطه نیروی عرفانی، نیروی سحر و نیروی خارق العاده حافظه ام به طور کامل مختل می شود. مثلاً در وسط نماز اصلاً نمی دانم که رکعت چندم هستم و نمی دانم چه کنم و رکعت چندم برای خودم فرض کنم. همچنین برخی قسمت ها را اصلاً یادم نمی آید که خوانده ام یا خیر. آیا با وجود اینکه اصلا نمی دانم رکعت چندم هستم و بر این اساس نمی دانم که رکعت چندم برای خودم فرض کنم، نماز همچنان واجب است؟

 جواب:  شما وسوسه فکری دارید و هرچه شما را رنج می دهد بی اعتنا باشید و فکر آن را نکنید تا ان شاءالله خوب شوید.


وسواس اخلاقی از نظر آیت الله مظاهری

   

داشتن وسواس 

سؤال: برخی‌ افراد دارای‌ وسواس‌ هستند، آیا جایز است‌؟

جواب:  بسیار خطرناک‌ است‌ و حرام‌ هم‌ می‌باشد.

 وسواس و خیالبافی 

سؤال: جوانی‌ 32 ساله‌ هستم‌ که‌ خیلی‌ وقت‌ است‌ دچار شدیدترین‌ وسوسه‌ها و شک‌ها شده‌ام‌ به‌ طوری‌ که‌ نه‌ از جنبه عقل‌ می‌توانم‌ استفاده‌ نمایم‌ و نه‌ از اخلاق‌ و ملکات‌ فاضله‌، به‌ طوری‌ که‌ می‌شود گفت‌ که‌ اصلاً درست‌ در مقابل‌ فضائل‌ اخلاقی‌ قرار گرفته‌ام‌، به‌ کتاب‌ چهل‌ حدیث‌ حضرت‌ امام‌ خمینی‌ ره‌» خیلی‌ دلبستگی‌ دارم‌ امّا هرگز مطالب‌ آن‌ را به‌ طور کامل‌ نمی‌توانم‌ بفهمم‌، طوری‌ است‌ که‌ هر وقت‌ طرف‌ کتاب‌ها می‌روم‌ کتاب‌ حضرت‌ امام‌ بیش‌ از قرآن‌ در نظرم‌ هست‌ و این‌ صفات‌ زشت‌ وسوسه‌ روز به‌ روز هم‌ قوّت‌ می‌گیرد، حدود دو ماه‌ است‌ که‌ صبح‌ها بعد از نماز صبح‌ عادت‌ کرده‌ام‌ که‌ حدود یک‌ ساعت‌ می‌نشینم‌ و فکر می‌کنم‌، از مدّتی‌ که‌ عادت‌ به‌ این‌ کرده‌ام‌ وسوسه‌ و شک‌ شیطانی‌ شدیدتر از قبل‌ ده‌ است‌، نماز می‌خوانم‌ و سعی‌ می‌کنم‌ با حضور قلب‌ بخوانم‌ امّا خجالت‌ می‌کشم‌ عنوان‌ کنم‌ امّا حضرت‌ عالی‌ می‌دانید که‌ قضیه‌ از چه‌ قرار است‌، این‌ روزها احساس‌ می‌کنم‌ که‌ به‌ خدا هم‌ اعتقادی‌ ندارم‌، به‌ رسول‌ خدا و به‌ دیگر ائمّه‌، و هر وقت‌ مراسم‌ روضه‌ خوانی‌ ایشان‌ را می‌شنوم‌ دچار اضطراب‌ و نگرانی‌ و ناراحتی‌ اعصاب‌ می‌شوم‌، احساس‌ می‌کنم‌ دارم‌ دیوانه‌ می‌شوم‌ با آنکه‌ برای‌ مظلومیّت‌ ائمّه‌ گریه‌ می‌کنم‌ و چون‌ من‌ مسلمانم‌ و دلم‌ می‌خواهد فضائل‌ و مکارم‌ اخلاق‌ داشته‌ باشم‌ قلبم‌ پر از کدورت‌ است‌ فضای‌ ذهنیم‌ تنگ‌ و باریک‌ است‌ و همیشه‌ خیال‌ باف‌ هستم‌ به‌ بندگان‌ خدا هم‌ بد بین‌ هستم‌ و گاهی‌ اوقات‌ در ذهنم‌ احساس‌ می‌کنم‌ که‌ با بندگان‌ خدا درگیرم‌ این‌ رؤیا را یک‌ واقعیت‌ تلقی‌ می‌کنم‌ خداوند را قسم‌ می‌دهم‌ که‌ برای‌ من‌ یک‌ راه‌ چاره‌ای‌ باز کند که‌ من‌ چه‌ کنم‌؟

جواب:  در هر چیزی‌ که‌ شما را رنج‌ می‌دهد صد در صد بی‌اعتنا باشید، کلمه لا اله‌َ الاِّ الله» را زیاد بگویید، مخصوصاً در موقع‌ وسوسه‌، قطعاً خوب‌ می‌شوید


احکام وسواس از نظر آیت الله مظاهری

   

چاره خلاصی از وسواس 

سؤال: من وسواسی هستم و زندگی ام هم به این خاطر دارد ازهم می پاشد. آیا شما برای وسواسی ها فتوا می دهید که همه چیز برای آنها پاک است و اجتناب از نجاسات لازم نیست؟

جواب:  لازم نیست از نجاسات اجتناب نکنند. بلکه اگر بی تفاوت راجع به فکر و تخیّل خود شدند، هر چه موجب رنج و سختی آنها بشود و بی اعتنا شدند، در مدت یک ماه خوب می شوند و در مدت شش ماه ریشۀ آن خشک می شود.

 وسواسی کیست؟ 

سؤال: به چه کسی وسواسی گفته می‌شود؟ و شاخصه وسواسی‌گری چیست ؟

جواب:  کسی که در کارهای عبادی یا غیر عبادی حتی در امور اجتماعی و فردی خارج از حدّ اعتدال و متعارف باشد، وسواسی است و آن یک حالت خطرناکی است که از تسلّط قوه خیال بر انسان پیدا می شود و به جای اینکه عقل او را استخدام کند، قوه خیال او را استخدام می کند و وقتی چنین شد شیطان مسلّط بر او می شود و به واسطه آن حالت، او را نابود می کند و دنیا و آخرت او را تباه می کند. لذا عقلاً و شرعاً لازم است با بی تفاوتی و نشنیدن حرف شیطان و پشت کردن به وسوسه ها و تخیّل ها و توهّم ها آن حالت را نابود کند و هرچه او را رنج می دهد، راجع به همان بی تفاوت باشد و این است داروی منحصر به فرد وسواس.

 حکم وسواسی چیست؟ 

سؤال: حکم حضرتعالی در مورد وسواسی چیست؟

 جواب:  کار او حرام است و باید اعمال را به طور متعارف و آن طور که عموم مردم انجام می‌دهند، انجام دهد.

صحت اعمال وسواسی 

سؤال: آیا اعمال وسواسی (اعمّ از عبادی و غیر آن) صحیح است و اعاده لازم ندارد؟

جواب:  کار او حرام است و باید پرهیز کند.

 صدق عنوان وسواس در چیست؟ 

سؤال: ملاک در تشخیص صدق عنوان وسواس چیست؟

جواب:  ملاک در صدق عنوان وسواسی بر کسی، عرف است. هرچند اگر کسی بیش از سه بار در مسأله ای شک کرد، وسواسی محسوب شده و باید به احکام وسواس عمل نماید.

 حرمت وسواس در اعمال و رفتار 

سؤال: آیا  حرمت وسواس منحصر در احکام عبادی است؟

جواب:  وسواس در هر عملی، اعمّ از امور اعتقادی و اخلاقی و احکام عبادات و معاملات و امور فردی و اجتماعی، حق الله و حق الناس، حرام است.

 علاج وسواس 

سؤال: همسرم دچار وسواس شده و هرچه به او تذکر می‌دهم می‌گوید نمی‌توانم مانند بقیه عمل کنم، راه علاجش چیست؟

جواب:  باید بگوید می‌توانم و راه فقط بی‌اعتنائی و مثل دیگران بودن است و الّا بدبختی دنیا و آخرت دارد.

طاهر بودن اهل کتاب 

سؤال: آیا اهل کتاب ذاتاً محکوم به طهارت هستند یا نجاست؟

جواب:  طاهر هستند.

خروج رطوبت پس از استبراء 

سؤال: اگر از شخصی پس از استبراء قطراتی خارج شد چه وظیفه‌ای دارد؟

 جواب:  پاک است مگر یقین کند بول است و وسواسی هم‌ نباشد.

 خروج رطوبت بعد از بول پس از جنابت 

سؤال: اگر شخصی بعد از خروج منی، بول نمود و استبراء نکرد و رطوبتی از او خارج شد که نمی‌داند چیست چه وظیفه‌ای دارد؟

 جواب:  اگر فوراً باشد نجس است ولی غسل ندارد و اگر مثلاً بعد از ده دقیقه باشد پاک است و غسل ندارد.

 


پرسش و پاسخ درباره وسواسی توسط آیت الله سیستانی

   

سؤال: آیا قرآن در مورد وسواس آیه ای دارد؟

جواب:  سوره (ناس) در این مورد است.

سؤال: آیا یقین فرد وسواسی در حکم شک می باشد؟

جواب:  در بعضی موارد حکم شک را دارد.

سؤال: حکم شما در مورد وسواس چیست؟

جواب:  وسواس لازم نیست به شک خود اعتنا کند بلکه لازم نیست تحصیل یقین در مورد طهارت و مانند آن بنماید.

سؤال: من در انجام غسل خیلی وسواس دارم و هر غسلی ۱ یا ۵/۱ساعت طول میکشد بطوری که بعضی اوقات نمازم قضا می شود برای رفع این مشکل لطفاً راهنمائیم کنید؟

جواب:  کاری که می کنید جایز نیست . پیش از حد متعارف تکلیف دیگری ندارید غسل کردن مانند برادرت یا پسر عمویت چه از نظر وقت وچه از نظر آب مصرف شده برای شما کافی است . از شیطان پرهیز کنید که تارک الصلاة عذابش معلوم نیست.

سؤال: کسی که در نماز زیاد شک می کند آیا باید نماز شک را بخواند ؟

جواب:  بنا را بر صحت بگذارد و اعتنا به شکش نکند و نماز احتیاط خواندن واجب نیست .

سؤال: من در غسل زیاد شک می کنم مثلاً وقتی طرف چپ را می شویم شک می کنم که طرف راست بدنم را مثلاً قسمتی از آن را شسته ام یا نه در اینجا تکلیف من چیست؟

جواب:  به شک خود اعتنا نکنید.

سؤال: من وسواس دارم در امور نجس وپاکی میشود مرا راهنمائی کنید ؟

جواب:  اول: در آب کشیدن چیزهای متنجس به یک و یا دو بار اکتفا نمائید هرچند یقین داشته باشید که آن چیز هنوز نجس است.
دوم: اگر
از راهی یقین به نجس شدن چیزی پیدا نمودید که آن راه برای غیر شما یقین آور نیست به این یقین اعتنا ننمائید و آن چیز را آب نکشید. و همچنین در هر حال به شک در نجاست اعتنا نکنید.
سوم: بدانید که اگر به روش فوق الذکر عمل کنید هرگز نزد خداوند متعال مسئولیتی نخواهید داشت، و این معنا را مکرراً به خود تلقین نمائید تا ان شاء الله تعالی عارضه وسوسه شما کم کم مرتفع شود.

 

 

 



 

  • وسوسه و درمان آن
 

 

  • سؤال 311. چند سالى است که به بیمارى وسواس مبتلا شده ام و این موضوع مرا بسیار عذاب مى دهد، و روز به روز این حالت در من تشدید مى شود تا جایى که در همه چیز شک مى کنم و همه زندگى ام بر پایه شک استوار گشته است. بیشترین شک من درباره غذا و اشیاء مرطوب است، به همین دلیل نمى توانم مثل سایر مردم عادى زندگى کنم. وقتى داخل مکانى مى شوم فورى جوراب هایم را از پاى خود بیرون مى آورم زیرا فکر مى کنم جوراب هایم عرق کرده و بر اثر تماس با نجس، نجس خواهند شد، حتى من بر سجاده هم نمى توانم بنشینم. هر وقت بر آن مى نشینم بر اثر وسوسه نفس از روى آن بلند مى شوم تا مبادا پرزهاى سجاده به لباس هایم بچسبد و مجبور به شستن آن ها شوم. در گذشته چنین نبودم، اکنون از این کارهایم خجالت مى کشم و همیشه دوست دارم کسى را در عالم رؤیا ببینم و مشکلاتم را با او در میان بگذارم و یا معجزه اى رخ دهد و زندگى ام را دگرگون نماید و به حالت گذشته ام برگردم. امیدوارم مرا راهنمایى فرمایید.
  •   جواب:احکام طهارت و نجاست همان است که در رساله هاى عملیه ذکر شده است. از نظر شرعى همه اشیاء محکوم به طهارت هستند، مگر مواردى که شارع حکم به نجاست آن ها کرده و براى انسان هم یقین به آن حاصل شده است. در این صورت رهایى از بیمارى وسواس احتیاج به رؤیا و معجزه ندارد، بلکه باید مکلّف ذوق و سلیقه شخصى خود را کنار گذاشته و متعبّد و مؤمن به دست ورات شرع مقدس باشد و چیزى را که یقین به نجس بودن آن ندارد، نجس نداند. زیرا شما از کجا به نجاستِ در و دیوار و سجاده و سایر اشیایى که استفاده مى کنید، یقین پیدا کرده اید؟ چگونه یقین پیدا کرده اید که پرزهاى سجاده اى که بر روى آن راه مى روید یا مى نشینید، نجس هستند و نجاست آن ها به جوراب و لباس و بدن شما سرایت مى کند؟ لذا در این صورت اعتنا به وسواس براى شما جایز نیست. مقدارى عدم توجه به وسوسه نجاست و تمرین عدم اعتنا به شما کمک خواهد کرد تا به خواست و توفیق خداوند خود را از وسواس نجات دهید.
  •  سؤال 312. زنى هستم با تحصیلات عالى و داراى چندین فرزند، مشکلى که از آن رنج مى برم مسأله طهارت است. چون در خانواده اى متدین بزرگ شده ام، مى خواهم همه تعالیم اسلامى را مراعات کنم. به علت داشتن فرزندان کوچک، همیشه با مسائل بول و غائط سر و کار دارم. هنگام تطهیر بول، ترشحات سیفون پراکنده شده و به پاها، صورت و حتى سرم برخورد مى کنند و هر دفعه با مشکل تطهیر آن اعضا مواجه هستم، و این باعث شده که در زندگى با سختى هاى زیادى روبرو شوم. از طرفى هم نمى توانم این امور را رعایت نکنم، زیرا مربوط به عقیده و دینم است. براى حل مشکل به پزشک روان شناس هم مراجعه کردم، ولى نتیجه اى نگرفتم. به علاوه موارد دیگرى هم هست که از آن ها رنج مى برم مثل غبار شى ء نجس یا مراقبت از دست هاى کودک که یا باید آن ها را آب بکشم و یا از دست زدن بچه به اشیاء دیگر جلوگیرى نمایم. با توجه به این که تطهیر شى ء نجس براى من بسیار دشوار است ولى در همان وقت، شستن آن ظرف ها و لباس ها در صورتى که فقط کثیف باشند برایم راحت است. لذا از حضرت عالى مى خواهم که با راهنمایى هاى خود زندگى را بر من آسان نمایید.
  •   جواب:1. از نظر شرع مقدس، در طهارت و نجاست، اصل بر طهارت اشیاء است. یعنى در هر موردى که کمترین تردیدى در نجس شدن آن براى شما حاصل شد، واجب است حکم به عدم نجاست کنید.
  •   2. کسانى که داراى حساسیت نفسانى شدیدى در مورد نجاست هستند (به این افراد در اصطلاح فقهى وسواسى گفته مى شود)، حتى اگر گاهى یقین به نجاست هم پیدا کردند، باید حکم به عدم نجاست کنند، مگر در مواردى که نجس شدن یک شى ء را با چشمان خود ببینند، به طورى که اگر فرد دیگرى هم آن را ببیند، یقین به سرایت نجاست پیدا کند، فقط در این موارد باید حکم به نجاست کنند.
  •   استمرار اجراى این حکم در مورد افراد مزبور تا زمانى است که این حساسیت به طور کلى از بین برود.
  •   3. هر شى ء یا عضوى که نجس مى شود، براى تطهیر آن، یکبار شستن با آب لوله کشى بعد از زوال عین نجاست کافى است. تکرار در شستن یا فرو بردن آن در آب لازم نیست، و اگر شى ء نجس از قبیل پارچه و مانند آن باشد، باید بنابر احتیاط به مقدار متعارف فشار یا تکان داده شود تا آب از آن خارج گردد.
  •   4. از آن جایى که شما به این حساسیت شدید در برابر نجاست مبتلا هستید، باید بدانید که غبار نجس در هیچ صورتى نسبت به شما نجس نیست و نیز مراقبت از دست هاى کودک چه پاک باشد یا نجس و همچنین دقت در این که خون از بدن زائل شده یا خیر، لازم نیست. این حکم درباره شما تا زمانى که این حساسیت از بین نرفته ، باقى است.
  •   5. دین اسلام داراى احکام سهل و آسان و منطبق با فطرت بشرى است، لذا آن را بر خود مشکل نکنید و با این کار باعث وارد شدن ضرر و اذیت به جسم و روحتان نگردید. حالت دلهره و اضطراب در این موارد زندگى را بر شما تلخ مى کند، و خداوند راضى به رنج و عذاب شما و کسانى که با شما ارتباط دارند، نیست. شکرگزار نعمت دین آسان باشید و شکر این نعمت، عمل بر اساس تعلیمات خداوند تبارک و تعالى است.
  •   6. این حالت یک وضعیت گذرا و قابل علاجى است. افراد بسیارى بعد از ابتلا به آن، با روش مذکور از آن نجات یافته اند. به خداوند توکل نمایید و نفس خود را با همت و اراده آرامش ببخشید. ان شاءالله موفق باشید.

 

 


فتاوای آیت الله العظمی امام خمینی (قدس سره)

 

سؤال: مدت زیادی است که بعد از استبراء حداکثر چهار قطره بول از من خارج می شود و حداکثر یک ساعت طول می کشد. می خواهم طبق فتوای شما در رساله کیسه ببندم، متأسفانه بیضه هایم درد می گیرد و بطور کلّی این مسأله برایم حالت وسواس و اضطراب به وجود آورده است؛ چه باید بکنم؟

جواب: اگر وسوسه است اعتنا نکنید.

سؤال: اینجانب با خمیر شیشه سروکار دارم و با این که هنگام وضو با دقّت آن را پاک می کنم ولی بعضی از اوقات بعد از نماز متوّجه می شوم که مقداری از آن به بعضی از اعضای وضو چسبیده و چون برای این کار دقّت زیادی می کنم، دیگر در این مسأله دچار وسواس و مشقت شدیدی شده ام، تکلیفم چیست؟

جواب: اگر مانعی از رسیدن آب به بشره موجود باشد، وضو صحیح نیست ولی از وسوسه باید اجتناب نمایید.

سؤال: به علّت بیماری اعصاب، بیشتر اوقات مدت کمی بعد از بول کردن، یک قطره بول و برخی اوقات چند قطره بول از من خارج می شود و بعضی مواقع هم در طول روز بدون اینکه قبلاً بول کرده باشم، بی اختیار چند قطره بول خارج می شود، بنابراین مجبورم طبق فتوای شما برای یک نماز چند بار وضو بگیرم، گاهی هم احساس می کنم که بول خارج می شود ولی بعداً متوجه می شوم که چیزی نبوده و از این بابت دچار نگرانی و وسواس شدیدی شده ام؛ خواهشمندم بفرمائید حکم این قطراتی که خارج می شود، چیست؟

جواب: اگر بول بودن رطوبت خارج شده معلوم است، محکوم به نجاست است و حکم وضو و نماز، همان است که در رساله مذکور است و در صورت شک در اصل خروج بول یا شک در اینکه آن چیزی که خارج شده بول است، حکم به طهارت می شود، مگر در صورتی که استبراء نکرده باشد و رطوبت مشتبه بین بول و غیر آن باشد و اعتنا به وسوسه نباید بکنید

سؤال: شخصی در موقع غسل کردن بیش از حدّ معمول زیر دوش می ایستد و چندین بار غسل می کند، آیا غسل او صحیح است؟ (البتّه پول حمامی را نیز چند برابر می دهد!)

جواب: اشکال ندارد، مگر آنکه طول دادن و تکرار کردن از روی وسواس باشد و در هر صورت غسل صحیح است.

 

سؤال: وسواس شرعی چه کسی است و با کثیر الشک چه فرقی دارد و در چه مواردی نباید اعتنا کند؟

جواب: وسواس شرعی نداریم و کسی که از متعارف خارج شود وسواسی است و حرام است.

سؤال: بعضی از خانمها در مسائل مختلف طهارت، دارای وسواس هستند به حدی که در بعضی موارد مطلقاً فتوای مرجع تقلیدشان را نیز قبول نکرده و فقط به همان برنامه وسواسی خودشان عمل می کنند، کار این افراد چه صورتی دارد؟

جواب: جایز نیست و باید از وسوسه اجتناب نمایند.

سؤال: آیا تفاوتی بین اشخاص وسواسی و افراد معمولی در عمل به احکام وجود دارد؟ یا اینکه آنها هم باید مانند عرف مردم عمل کنند؟

جواب: وسوسه از شیطان است، جایز نیست به آن اعتنا نماید بلکه باید طهارت و نجاست و غسل و وضو مثل متعارف مردم عمل کند.

سؤال: اگر شخصی در عبادات یا طهارت و نجاست دچار وسواس شده باشد و زیاد شک کند تکلیف شرعی او چیست؟

جواب: نباید به شکهای خود اعتنا کند و اگر اعتناء کند کار حرامی کرده است و هر عمل را بیش از یک بار نباید انجام دهد و اگر انجام دهد حرام است و هرگاه شک در نجاست چیزی یا صحت عملی کرد باید بنا بر طهارت و صحت بگذارد و اگر بر خلاف آن عمل کرد جایز نیست.

 سؤال: آیا انسان می تواند در برخورد با افراد وسواسی(از جمله همسر) قسم دروغ یاد کند؟ مثلاً دستگیرۀ در»اصلاً نجس نبوده و ما دست خود را به آن زده ایم و بعداً ایشان از ما بپرسند: آیا دستت را آب کشیدی؟»و ما در جواب برای جلوگیری از آب کشیدن بی مورد چیزهای دیگر، به دروغ قسم یاد کنیم که دستمان را آب کشیده ایم!

جواب: قسم دروغ جایز نیست، ولی سعی کند طوری قسم یاد کند که دروغ نباشد مثل اینکه قسم بخورد که نجس نیست. سؤال: دختری هستم که در خانه پدر و مادر خود زندگی می کنم که ایشان معتقد به رهبری و جمهوری اسلامی و مسلمان و نماز خوان هستند، اما به مسأله طهارت(نجاسات_پاکیها) زیاد اهمیت نمی دهند آیا تکلیف من چیست؟ و در همین رابطه وقتی من به این مسأله توجه دارم از این موضوع ایشان ناراضی و اظهار ناراحتی می نمایند که شما وسواس هستید با توجه به همۀ این مسائل و با توجه به این موضوع که گفته اند اگر جایی از خانه یا وسائل توسط تو نجس شود تو مسؤول نیستی آیا من مسؤول نیستم که حتماً تطهیر کنم و آیا مسؤولیت دیگرانی که در خانه نماز می خوانند به دوش من نیست؟ جواب: بر شما مسؤولیتی نیست و لازم نیست تطهیر کنید.


 

شناخت وسواس و علایم آن: راهنمای علمی شناسایی علایم وسواس
مؤلف:

گیتی شمس

ناشر: شرکت نشر قطره

 

وسواس فکری عملی چهارمین اختلال از لحاظ اهمیت در میان اختلال‌های روان‌پزشکی است. این اختلال، باعث اختلال در زندگی و کارکرد روزانه می‌شود و بر روابط بین فردی مبتلایان تاثیر منفی به جای می‌گذارد. وسواس فکری عملی، نتیجة اختلالاتی در فعل و انفعالات شیمیایی و مداری مغز و همین طور الگوهای آموخته شدة رفتاری و تفکری است. نگارنده در این کتاب اختلال وسواس و علایم آن را معرفی می‌کند. ویژگی‌های عمومی وسواس فکری عملی؛ ویژگی‌های افکار وسواسی؛ ویژگی‌های رفتارهای آیین‌مند اجباری و خنثی‌سازی؛ دیدگاه و رویکردهای مختلف در اختلال وسواس فکری عملی و دیدگاه‌های درمان شناختی رفتاری دربارة این اختلال از مباحث کتاب است.

 


 

چطور فردی را که وسواس دارد دوست بداریم و با او زندگی کنیم (کتابچه راهنمایی برای شما و خانواده‌تان)
مؤلفان: کارن‌ج. لاندسمن، کتلین‌ام راپرتوس، چری پدریک

مترجمان:

گیتی شمس، ایمانه عباسی، یونس یوسفی

ناشر: ابن سینا

 

این کتاب در نوع خود منحصر به فرد است، چون در حالی که بسیاری از کتاب‌هایی که تا به حال نوشته شده‌‌اند دارای اصول اساسی و نظریه‌هایی در مورد کمک به اعضای خانواده برای انطباق با عضو بیمار روانی هستند، تعداد کمی از این‌ها راهبرد خاص و گام به گامی را برای انجام این انطباق پیشنهاد می‌دهند. خودرازیابی کامل واکنش‌های‌تان به عنوان عضوی از خانواده به فرد مبتلا به اختلال وسواس و نشانه‌های آن، مولفه بزرگی از این رویکرد است. فرمت کاربردی کتاب موجود، امکان بازتاب احساسات، نگرش‌ها و واکنش‌های غیرانطباقی را که منجر به تداوم وضعیت موجود اختلال وسواس می‌شود فراهم می‌کند.

 


 

کاربرد شناخت‌درمانی در اختلال‌های شخصیت: راهنمای درمانگران
مؤلف: کیت دیویدسون

مترجم:

گیتی شمس

ناشر: رشد

 

در این کتاب سعی شده تا زمینه‌های پدید آمدن اختلالات شخصیت و باورهای بنیادین ناکارآمد در این قبیل بیماران که همانند افکار خود آیند هستند نیز استراتژی‌های رفتاری ناسازگارانه در این نوع اختلال‌ها شناسایی و بررسی شود. فصل اول به بررسی اجمالی اختلال شخصیت اختصاص دارد. در فصل دوم، مخاطب با دو الگوی شناختی علمی آشنا می‌شود. در فصل سوم و چهارم، ویژگی‌های اساسی شناخت درمانی برای اختلال شخصیت مطرح شده چگونگی به کارگیری این شیوه از درمان برای ایجاد اصلاح و تغییر در افرادی که دارای این نوع مشکلات هستند بیان می‌گردد. در فصل‌های پنجم تا نهم با بررسی جزییات در شیوه‌ها و روش‌های ویژه شناخت درمانی برای اختلال شخصیت، چگونگی مفهوم سازی مشکلات درمان جو در چارچوب مدل شناختی تبیین شده است. عناوین فصل‌های دیگر کتاب عبارت‌اند از: "ارزشیابی بالینی از تغییر"، "خاتمه درمان" و "درمان: در فرایند عمل: یک تصویر موردی از اختلال شخصیت مرزی".

 


 

مقابله با افسردگی و شیوه‌های درمان آن
مؤلف: آیوی‌ماری بلک‌برن

مترجم:

گیتی شمس

ناشر: رشد

 

بیماری افسردگی متداول‌ترین بیماری بین اختلالات روان‌پزشکی به شما می‌رود به طوری که درصد بالایی از کلیه بیماران بستری در بیمارستان‌ها را این نوع بیماران تشکیل می‌دهند. شمار زیادی از افراد هر جامعه، در شرایط خاصی ، به علت انواع استرس‌ها، روابط میان‌فردی ناسالم و آسیب‌پذیر، انواع فقدان‌ها، مشکلات و درگیری‌های خانوادگی یا شویی، تنهایی، درگیری اجتماعی یا شغلی، طلاق یا جدایی، نداشتن حمایت‌های اجتماعی، رشد ناسالم دوران کودکی و بسیاری عوامل دیگر ممکن است دچار افسردگی شوند. در این کتاب، راه‌های چاره‌جویی در برابر آثار و علائم افسردگی، همچنین روش‌های گام‌ به گام و مثال‌های فراوان بالینی و نمونه‌هایی از مسائل واقعی، جهت مقابله با افسردگی، به روشنی توضیح داده شده است.

 


 

کاربرد شناخت‌درمانی در اختلال‌های هیجانی: موسسه‌ی شناختی بک

مترجم:

گیتی شمس

ناشران: طبیب، تیمورزاده

 

در این برخی از بیماری‌های روانی و علایم آنها بررسی شده و راه‌هایی برای مقابله با آنها عرضه شده است .عناوین کتاب عبارت‌اند از" :مقدمه‌ای بر کاربرد شناخت درمانی در اختلال‌های هیجانی"، "پرسش و پاسخ درباره شناخت درمانی"، "راهنمای بیماران در زمینه شناخت درمانی"، "حمله‌های آسیمگی"، "مقابله با اضطراب و آسیمگی"، "مقابله با افسردگی"، "مقابله با افسردگی بعد از حمله قلبی "و "عشق هرگز کافی نیست ."

 


 

مغز، شناخت و رفتار: از سلسله سخنرانی‌های ارایه شده در سمینارهای مغز، شناخت و رفتار، بیمارستان روزبه (مجموعه دوم)
مؤلفان: محمدعلی اصغری‌مقدم، ابوالفضل محمدی، حبیب‌الله قاسم‌زاده، عالیا شکیبا، مریم نوروزیان،

گیتی شمس، حمیدرضا نقوی، رضا نیلی‌پور، علی‌اکبر نجاتی‌صفا، ونداد شریفی

ناشر: انتشارات ارجمند

 

کتاب حاضر دومین مجموعه سینمارهای ادواری مغز، شناخت و رفتار است که از سال 1387 به طور منظم در بیمارستان روزبه برگزار می‌شده است. از آغاز تاکنون بیش از 40 سخنرانی در زمینه‌های مختلف توسط استادان و پژوهشگران دانشگاه‌های مختلف از حیطه‌های گوناگون علوم مرتبط با مغز، شناخت و رفتار ارائه شده است. مطالعه این مجموعه مقاله‌ها برای دانش‌پژوهان، دانشجویان، دانشجویان، علاقه‌مندان علوم شناختی، عصب‌پژوهی، روان‌شناسی، روان‌پزشکی و . مفید خواهد بود.

 

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

بسمه تعالی

دریافت کتاب راهکارهای عملی درمان وسواس

نوشتهٔ حضرت آیت الله العظمی مظاهری (۱۰۹ صفحه)، در کنار احکام و استفتائات پیرامون وسواس. در این کتاب راهکارهایی برای درمان وسواس عملی و فکری ارائه شده که برخی از آن‌ها توسط حجت‌الاسلام و المسلمین فرحزاد در برنامهٔ سمت خدا بیان شده است.

 

 


معیارهای انتخاب همسر

تفاوت سنی

راه مطمئن برای انتخاب همسر

ازدواج با بی‌نماز

اسلام و انتخاب همسر

با او خوشبخت می شوم

ازدواج با فرد تشنجی

ازدواج با دختری که اهمیتی به حجاب نمی دهد .

ملاک همسر مناسب

او مذهبی نیست

این دختر مذهبی تره

کدام اولویت دارد؟

 --------------------------------------------
راه های همسر یابی
 

ازدواج سنتی بهتر است یا مدرن؟

بهترین شیوه برای پیدا کردن همسر

راه عملی برای یافتن همسر

راه انتخاب همسر

ازدواج از طریق مراکز اینترنتی

چگونه عشقم را ابراز کنم

 --------------------------------------------
 گفتگوی جلسه خواستگاری

سوالات جلسه خواستگاری و چگونه مطرح کردن آن برای رسیدن به پاسخ های صحیح

سوالات جنسی در جلسه خواستگاری

در مراسم خواستگاری چه بپرسم؟

آنچه نباید در جلسه خواستگاری گفت

 --------------------------------------------
شیوه خواستگاری

چگونه اقدام کنم؟

خواستگاری دختر از پسر

به اون علاقمند شدم!

خواستگاری در دانشگاه

واقعا دوسش دارم!

--------------------------------------------
نامزدی

حدود رابطه در دوران نامزدی

نامزد بد اخلاق

اختلاف جزیی

رفتارهای خانواده همسرم، مرا نگران کرده .

نگاه های همسرم

 
 --------------------------------------------
ازدواج موقت

ازدواج موقت برای جلوگیری از خود یی

شرایط ازدواج موقت را دارم؟

توجیه ازدواج موقت

کسی که .

زن مطلقه

فواید ازدواج موقت از نظر جسمانی

ما چه کنیم !!

کدام یک، شرع یا عرف؟

نیازی به موعظه ندارم

من مجردم!!!

 
سخنرانی دکتر فرهنگ درباره ازدواج موفق - با روش و فرمتی جدید
 
قسمت اول
کیفیت :‌خوب
حجم : 5 مگابایت
فرمت : mp3
فایل های پیوست شده فایل های پیوست شده
    نوع فایل: mp3

    1-01.mp3

     , 1.70 مگابایت  ,  7235 مشاهدات


    نوع فایل: mp3

    1-02.mp3

     , 1.70 مگابایت  ,  4826 مشاهدات


    نوع فایل: mp3

    1-03.mp3

     , 1.70 مگابایت  ,  4629 مشاهدات

قسمت دوم
کیفیت :‌ خوب
حجم : 5 مگابایت
فرمت : mp3
فایل های پیوست شده فایل های پیوست شده
    نوع فایل: mp3

    2-01.mp3

     , 1.73 مگابایت  ,  3077 مشاهدات


    نوع فایل: mp3

    2-02.mp3

     , 1.73 مگابایت  ,  2569 مشاهدات


    نوع فایل: mp3

    2-03.mp3

     , 1.73 مگابایت  ,  2592 مشاهدات

 
 قسمت سوم
کیفیت :‌خوب
حجم : 5.4 مگابایت
فرمت : mp3
فایل های پیوست شده فایل های پیوست شده
    نوع فایل: mp3

    3-01.mp3

     , 1.85 مگابایت  ,  2466 مشاهدات


    نوع فایل: mp3

    3-02.mp3

     , 1.85 مگابایت  ,  2237 مشاهدات

    نوع فایل: mp3

    3-03.mp3

     , 1.85 مگابایت  ,  2022 مشاهدات
 
 قسمت چهارم
کیفیت :‌خوب
حجم : 5.4 مگابایت
فرمت : mp3
فایل های پیوست شده فایل های پیوست شده
    نوع فایل: mp3

    4-01.mp3

     , 1.82 مگابایت  ,  3619 مشاهدات


    نوع فایل: mp3

    4-02.mp3

     , 1.82 مگابایت  ,  2051 مشاهدات


    نوع فایل: mp3

    4-03.mp3

     , 1.82 مگابایت  ,  2111 مشاهدات

قسمت پنجم
کیفیت :‌خوب
حجم : 5.2 مگابایت
فرمت : mp3
فایل های پیوست شده فایل های پیوست شده
    نوع فایل: mp3

    5-01.mp3

     , 1.76 مگابایت  ,  2354 مشاهدات


    نوع فایل: mp3

    5-02.mp3

     , 1.76 مگابایت  ,  2008 مشاهدات


    نوع فایل: mp3

    5-03.mp3

     , 1.76 مگابایت  ,  1971 مشاهدات

 قسمت ششم
کیفیت :‌خوب
حجم : 5.4 مگابایت
فرمت : mp3
فایل های پیوست شده فایل های پیوست شده
    نوع فایل: mp3

    6-01.mp3

     , 1.80 مگابایت  ,  3072 مشاهدات


    نوع فایل: mp3

    6-02.mp3

     , 1.80 مگابایت  ,  1602 مشاهدات


    نوع فایل: mp3

    6-03.mp3

     , 1.80 مگابایت  ,  1428 مشاهدات
 
 



آخرین ارسال ها

آخرین جستجو ها